Nhện gié hại lúa 03/09/2019

Thạc sĩ Huỳnh Kim Ngọc

Trước đây nhện gié xuất hiện và gây hại trong vụ mùa tại một số tỉnh ĐBSCL… Tuy nhiên gần đây, nhện gié cũng được ghi nhận xuất hiện và gây hại một số tỉnh phía Bắc, thất thu năng suất có thể lên tới 50%.

Triệu chứng:

Nhện gié hầu như có thể xuất hiện ở mọi giai đoạn sinh trưởng của lúa từ giai đoạn mạ cho đến trổ, chín và gây hại các bộ phận của lúa như bẹ lá, gân lá, thân, cuống bông/gié và cả hạt lúa. Giai đoạn mạ, nhện chủ yếu hại bên ngoài bẹ, nơi tiếp giáp giữa bẹ và thân. Giai đoạn đẻ nhánh – làm đòng, nhện đục vào trong, sống và gây hại trong bẹ và gân lá. Giai đoạn trổ – chín, nhện gây hại chủ yếu trong bẹ, gân lá, thân, cuống bông và nếu mật số cao nhện bò lên chui vào vỏ trấu và gây hại trên hạt. Triệu chứng phổ biến do nhện gié gây hại trên bẹ, thân là các vết sọc dài có màu nâu thẫm mà nông dân gọi là bệnh cạo gió hay bã trầu.  Nếu nhện gây hại trên bông sẽ khiến bông có dạng thẳng đứng vì phần lớn hạt bị lép, lửng. Hạt bị nhên hại có màu nâu lốm đốm, méo mó. Ngoài việc chích hút nhựa, vết thương cơ giới do nhện gây ra còn tạo điều kiện cho một số nấm xâm nhập và gây hại trong đó đáng chú ý là nấm gây bệnh thối bẹ: Sarocladium oryzae.

 

Tác nhân và đặc tính sinh học:

Nhện gié có tên khoa học là: Steneotarsonemus spinki (Oligonicus oryzae), thuộc bộ nhện: Acarina. Nhện có kích thước rất nhỏ, trong suốt, khó quan sát bằng mắt thường, tuy nhiên có thể thấy được bằng kính lúp. Vòng đời nhện gié ngắn  từ 10 – 12 ngày. Nhện cái đẻ khoảng 50 trứng, trứng màu trắng, đẻ rải rác trong bẹ, trứng không thụ tinh được sẽ nở ra nhện đực. Trứng sau 1 – 2 ngày sẽ nở ra nhện non, cơ thể nhọn, dài, có 3 cặp chân. Nhện non kéo dài khoảng 4 – 5 ngày, sau đó nhện trưởng thành kéo dài khoảng 5 – 6 ngày, có 4 cặp chân.  Nhện sống chủ yếu trong bẹ lúa, gân lá phía trên mực nước và gây hại bằng cách chích hút nhựa gây các vết sọc dài màu nâu thẩm trên bẹ, thân hay các đốm lấm chấm trên hạt.

Điều kiện môi trường:

Nhện gié phát triển thuận lợi trong điều kiện thời tiết nóng, khô, ruộng thiếu nước, do đó nhện gây hại chủ yếu trong tháng 5 - 6 vụ Hè Thu ở ĐBSCL và tháng 8 - 9 vụ Mùa ở miền Bắc. Ghi nhận cho thấy sự bộc phát của nhện gié vào giữa và cuối vụ có liên quan đến việc sử dụng nhiều thuốc trừ sâu vào đầu vụ do đó làm giảm mật số thiên địch của nhện như nhện ăn thịt và ong ký sinh. Ruộng gieo sạ dầy, bón thừa đạm, ruộng khô hạn, ruộng sạ chay, sạ liên tục, vệ sinh đồng ruộng kém, ruộng còn sót lúa gốc, lúa rày của vụ trước bị nhện gié, giống mẫn cảm (IR.50404, Khang Dân 18, Nếp cái hoa vàng…) thuận lợi cho nhện gié phát triển và gây hại.

Biện pháp quản lý:

- Luân canh (nếu có thể) để cắt đứt nguồn ký chủ.

- Sau thu hoạch, đốt đồng nếu ruộng thường xuyên bị nhện gié gây hại.

- Cày ải phơi đất, làm đất kỹ nhất là ruộng các vụ trước thường xuyên bị nhện hại.

- Vệ sinh đồng ruộng, diệt lúa gốc, lúa rày của vụ trước bị nhện gié gây hại.

- Không sạ dầy.

- Bón phân cân đối, hợp lý, không bón thừa đạm.

- Giữ mức nước thích hợp cho từng giai đoạn sinh trưởng của lúa, không để ruộng khô.

- Bảo vệ thiên địch (ong, nhện ký sinh), sử dụng thuốc BVTV khi cần thiết.

- Thăm đồng thường xuyên, chú ý giai đoạn đẻ nhánh – trổ ( 35 – 60 NSS), nhất là giai đoạn từ : 35 –  50NSS, dùng kính lúp quan sát trong bẹ nếu thấy có nhện hoặc trên bẹ, gân, thân, cuống bông có triệu chứng như mô tả trên (vết sọc dài màu nâu thẩm) thì cần phun thuốc phòng trị nhện ngay, không để nhện gây hại trên cuống bông/gié hay hạt vì khi ấy đã quá muộn.

- Về thuốc trừ nhện có thể dùng các loại thuốc đặc trị nhện sau :

+ Sulox 80WP: Pha 60 - 80 g / 20 lít.

+ Saromite 57EC: Pha 15  – 20 ml / 20 lít

+ Dầu khoáng SK Enspray 99EC : pha 60 ml / 20 lít.

Khi phun thuốc cần chú ý:

(1) Trước khi phun, nếu có thể, cho nước vào ruộng, để nhện di chuyển lên trên, khi phun dễ trúng thuốc.

(2) Nên chỉnh bét phun mịn hạt và phun đẩm vào nơi nhện sống và gây hại (bẹ, thân lá).

(3) Do nhện rất nhỏ, ẩn náu trong bẹ lúa, lại được bao bọc trong kén tơ mỏng nên cần phun nhiều nước (400 – 500 lít nước/ha). Có thể phun sáng sớm hay chiều mát. Nếu lúa đang trổ nên phun vào buổi chiều (nếu trời không mưa). Cần theo dõi kỹ hướng dẫn trên nhãn.

 

Tin cùng loại

Lúa là cây trồng chính và quan trọng để phục vụ nhu cầu trong nước và xuất khẩu. Tuy nhiên, một khi thâm canh để tăng năng suất và chất lượng, thì nhiều loại dịch hại thường bộc phát.

 Vào mùa khô nên phun định kỳ ( 7 đến 10 ngày một lần), một trong các loại thuốc sau :  (1) Saimida 100SL, (2)  Sec Saigon 10, 25EC, (3) Sairifos 585EC ( + Dầu SK Enspray 99EC) , (5) Rải Sargent 6GR, Diaphos 10GR (trừ rệp sáp gốc)...

Thời gian gần đây, rầy phấn trắng hại lúa xuất hiện và gây hại nhiều trên địa bàn các tỉnh Đồng bằng sông Cữu Long, nhất là Tiền Giang, Bạc Liêu, Kiên Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long.

Xuất khẩu sầu riêng hiện là đề tài nổi bật trong các cuộc gặp gỡ của hầu hết các nhà nông trên cả nước. Bên cạnh đó, hiện tượng sượng múi sầu riêng cũng được các nhà nông quan tâm không kém. Vậy hãy tìm hiểu xem đâu là nguyên nhân và các biện pháp khắc phục nó.

Nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho quý bà con nông dân trong việc chọn lựa sử dụng sản phẩm mới thay thế các sản phẩm trừ cỏ do độc hại cao đã bị loại khỏi danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng ở nước ta như thuốc chứa hoạt chất Glyphosate, Paraquat, 2,4 D

Phân bón lá TANO 601 của công ty Cổ phần Bảo vệ Thực vật Sài Gòn được đánh giá như là 1 loại phân bón đa năng, vì có thể sử dụng được ở tất cả các giai đoạn sinh trưởng, và cho hầu hết các loại cây trồng.

Chuột có mắt không tốt lắm, không nhìn thấy xa, không phân biệt được màu sắc, bù lại chuột có khả năng cảm nhận mùi, vị thức ăn rất tốt. Chuột rất thính tai, rất nhanh nhẹn, leo trèo, đào đất nhanh, bơi lội dễ dàng, chủ yếu phá hại về đêm.

Nấm hồng thường gây bệnh phổ biến trên các vườn cây cao su trong mùa mưa, nhất là trên các vườn cây từ 4-8 tuổi trở lên. Hiện nay, bị giá cao su chi phối, nên việc chăm sóc chỉ ở mức duy trì, làm cây suy yếu, vì vậy vào mùa mưa rất dễ bị nhiễm bệnh.

Dimenat 20 EC là thuốc trừ sâu dạng nhủ dầu (EC), thuộc nhóm lân hữu cơ (OP’s), tác động ức chế men Achetylcholinesterazase (AChE)

Cỏ dại ở đất trồng cạn đặc biệt là trên đất trồng mía, thường xuất hiện nhiều loại như mần trầu, lông, chỉ, lồng vực , túc, cháo, chác, mần ri, vòi voi, dền gai, cứt heo, mắc cở…, mỗi loại cỏ có cấu tạo hình thái, đặc điểm sinh trưởng, phát triển rất khác nhau.

  • Trụ sở Chính
  • CÔNG TY CỔ PHẦN BẢO VỆ THỰC VẬT SÀI GÒN
  • Nguyễn Văn Quỳ, khu phố 1, phường Tân Thuận Đông, quận 7, TP.HCM
  • Mã số thuế: 0300632232
  • Tel: (028) 38 733 295 - 38 732 077
  • Fax: (028) 38 733 003 - 38 733 391
  • Website: www.spchcmc.vn - Email: info@spchcmc.vn
  • Xí nghiệp Bảo vệ Thực vật Sài Gòn
  • XÍ NGHIỆP CÔNG TY CỔ PHẦN BẢO VỆ THỰC VẬT SÀI GÒN
  • Lô C1-C3 Khu công nghiệp Hiệp Phước, xã Hiệp Phước, huyện Nhà Bè, TP.HCM
  • Tel: (028) 3873 4089 - Fax: (028) 3873 4090
  • Đơn vị trực thuộc
  • Kết nối chúng tôi